Menisküs Yırtığı Nedir?
By: Doç. Dr. Ata Can
Menisküs Yırtığı Nedir?
Diz ekleminde yer alan iki yarım ay şeklindeki kıkırdak dokunun, ani bir zorlama sonucu zarar görmesine menisküs yırtığı denir. Yırtıklar, ağrı, şişlik, dizde kilitlenme hissi ve hareket kısıtlılığı gibi semptomlara neden olabilir. Kesin teşhis ve tedavi için bir sağlık profesyonelinin görüşüne başvurulmalıdır.
Menisküs Yırtığı Belirtileri
Genellikle dizin iç veya dış tarafında yoğun ağrıya neden olabilir. Ağrı, hareket ettikçe veya diz üzerine yük bindirdikçe artabilir. Şişme sık görülen bir belirtidir. Yırtık, menisküsün etrafındaki dokulara zarar verebilir ve bu da bölgenin şişmesine yol açabilir.
Kilitlenme hissi olabilir. Belirli bir pozisyonda takılması veya kilitlenmesi anlamına gelir. Bu durum düzgün bir şekilde hareket etmesini engelleyebilir. Stabilitesi azalabilir ve güçsüzlük hissi olabilir. Günlük aktiviteleri yaparken veya spor yaparken dengenizi kaybetmenize neden olabilir.
Kişiler bazen çıtırtı veya patlama sesleri duyabilirler. Sesler, yırtığın diz içinde kayması veya sıkışması nedeniyle ortaya çıkabilir. Menisküs yırtığı belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Yırtığın tipine, büyüklüğüne ve yerine bağlı olarak farklılık gösterebilir.
Eğer bu belirtileri yaşıyorsanız, doktora başvurmanız önemlidir. Doktor, fizik muayene yaparak ve gerekirse görüntüleme testleri isteyerek yırtığı doğrulayabilir. Uygun tedaviyi önerir.
Menisküs Yırtığı Kimlerde Görülür
Özellikle futbol, basketbol, tenis, kayak gibi sporlarla uğraşan sporcular risk altındadır. Sporlar sırasında ani ve zorlayıcı hareketler yapılması, görülme olasılığını artırabilir. Yaşla birlikte eklemdeki dokuların zayıflaması ve aşınması, riski artırabilir. Bu nedenle yaşlı bireylerde de sıkça görülebilir.
Düşme, çarpma, kaza veya diğer travmatik etkenler sonucu bölgeye gelen darbeler, neden olabilir. Sürekli olarak tekrarlanan aşırı stres veya aşırı kullanım, riski artırabilir. Özellikle diz eklemindeki tekrarlayan hareketler, riski artırabilir.
Fazla kilolu veya obez bireylerde, vücut ağırlığı baskıyı artırarak riski artırabilir. Menisküs yırtığı, bu risk faktörlerine sahip olan kişilerde daha yaygın olarak görülebilir. Ancak herhangi bir kişide meydana gelebilir.
Menisküs Yırtığı Tedavi Yöntemleri
İyileşmesine yardımcı olmak için etkilenen bacağın istirahat etmesi önerilebilir. Şişliği azaltmak için buz uygulaması yapılabilir. Fizik tedavi programları, diz stabilitesini artırır. Kasları güçlendirir. Hareket aralığını geri kazandırmak için kullanılabilir. Ağrı ve iltihap giderici ilaçlar reçete edilebilir.
Doktordan alınan tavsiye üzerine içine kortikosteroid enjeksiyonları yapılabilir. Bazı durumlarda, diz içine hyaluronik asit enjeksiyonları yapılabilir. Küçük yırtıklar, genellikle kendini iyileştirme yeteneği ile tedavi edilebilir. Bu durumda, cerrahi müdahale gerekli olmayabilir.
Büyük veya kötü yerleşmiş yırtıklar, eklem içindeki menisküsün tamir edilmesini veya onarılmasını gerektirebilir. İşlem, artroskopik cerrahi adı verilen minimal invaziv bir yöntemle yapılır. Bazı durumlarda, doku tamamen çıkarılabilir. İşleme meniskektomi denir.
Ancak, mümkünse doktorlar genellikle mümkün olduğunca fazla dokuyu korumaya çalışır. Şiddetli olduğu durumlarda veya menisküs kaybı durumlarında, nakil düşünülebilir. İşlem, sağlıklı bir donör alınması ve hasta dizine nakledilmesini içerir.
Her hasta farklıdır ve tedavi planı bireysel ihtiyaçlara göre belirlenir. Menisküs yırtığı tedavi yöntemleri konusunda doktorunuzla görüşmek önemlidir. Uygun tedaviyi belirlemenizde yardımcı olacaktır.