Kalça Kırığı
Konu Özeti: Gençlerde ve yaşlılarda görülebilen kalça kırığı özellikle yaşlı kesimde ciddi komplikasyonlara neden olabiliyor. Gençlerde görülen kaynama daha uygun olsa da ileri yaştaki hastalara kalça kırığında protez tedavisi önerilmektedir. Kalça kırığı kalçada oluşan kırıkların her birinin karakteri, şekli ve tedavisi birbirinden farklıdır. Daha çok yaşlılarda görülmesi durumuyla birlikte gençlerde görülme ihtimali de yüksektir. Kemik yapısının zayıflığına ve kemik erimesi durumu görülen çocuklarda veya genç yaştaki hastalarda da kalça kırığı görülme ihtimali vardır. Kaynama ihtimali düşük görülen veya görülmeyen kalça kırıklarında sementli ya da sementsiz protez tedavisi yapılmaktadır. Bu durum genellikle yaşlılar üzerinde daha çok tercih edilmektedir. Yazının İçeriği Kalça kırığı, en sık yaşlı hastalarda zayıf kemik yapısının olmasından dolayı düşmesi durumunda meydana gelmektedir. Yaşlıların basit bir düşmesi bile kalçanın kırılması için yeterli bir neden olabilmektedir. Basit bir düşme sonucu oluşan kalça kırıklıklarında osteoporoz (kemik erimesi) büyük bir role sahiptir. Osteoporoz daha sık menopoz sonrasında görülmektedir. Sağlamlığı azalmış bir kemiğe sahip hastanın evde ayağının takılıp düşmesi bile kalçasının kırılmasına neden olabilmektedir. Bazı durumlarda kemikleri çok fazla zayıflamış kişilerde kalçanın kendiliğinden kırılması bile mümkün olabilmektedir. Yaşlılarda olan tansiyon düzensizliği, görme bozukluğu, refleks ve kas güçlerinde azalma durumu hastanın düşmesini olanak haline getirmektedir. Gençlerde ise genellikle ciddi kazalar sonucu oluştuğu görülür. Kalça kırığının belirtileri aşağıdakiler gibidir: Doktorlar hastanın semptomlarına, kalçanın anormal duruşuna ve kapsamlı bir fizik muayene yaparak kalça kırığı teşhisini koyabilir. Kalça kırığı röntgen ve mr taraması veya kemik taraması gibi görüntü testleri ile teşhisi onaylanır. Kalça kırığının femur kırığı, trokanterik kırık ve subtrokanterik kırık olmakla birlikte toplamda 3 tipi vardır. Bu tipler kırığın yerine göre belirlenir. Yandaki resimde kırıkların yerini göre bilirsiniz. Femur kırığı: Vücudun en büyük uzun kemiklerinden bir tanesi olan kalça eklemi ile diz eklemi arasında uzanan femur dediğimiz uyluk kemiğinin herhangi bir yerinde travma sonucu oluşan hasara femur kırığı denilir. Femur kırığının en büyük belirtisi şiddetli ağrı ve şişliktir. Daha çok 60 yaş üstü kadınlarda erkeklere oranlar daha çok meydana gelmektedir. Kesin tanısı röntgen ile konulur. Trokanterik kırık: Trokanterik kırık genellikle 70 yaş üstü kişilerde daha çok meydana gelmektedir. İki trokanter arasında kalan bölgede oluşan kırığa, trokanterik kırık denir. Subtrokanterik kırık: Subtrokanterik kırık trafik kazası, silahla yaralanma, düşme gibi kuvvetli travmalar sonucu oluşmaktadır. Subtrokanterik kırık femurun üst kısmında oluşan kırıklar olarak bilinir. Kırığın tipine, hastanın yaşına ve genel sağlık durumuna göre tedavisi değişiklik göstermektedir. Anestezi riski olan hastalarda cerrahi yöntem tercih edilmemektedir. Fakat bu çok nadir görülen bir durumdur. Sabit kırıklarda cerrahi olmayan tedaviler tercih edilebilir. Bu süreçte hastanın sürekli yatması, ayağa kalkmaması, yürümemesi gerekir. Bol bol istirahat etmelidir. Kırıkta kayma riski ihtimaline karşı yakın röntgen takibi yapılır. Cerrahi tedavide, genellikle femur kırığında hastanın yaşına, kemiklerinin güçlülüğüne ve genel durumuna göre protez veya platin uygulanır. Genç yaşlarda kalça kırığı görülen kişilerde kırıkların kaynaması için çivileme veya vidalama uygulanır. Yaşlılarda ise kırık kemiklerin kaynama ihtimali düşün olduğundan dolayı total veya parsiyel protez tedavisi uygulanmaktadır. Trokanterik kırık ve subtrokanterik kırık tedavisinde genellikle kemiklerin kaynaması amacı ile kompresyon kalça çivileme ameliyatı tercih edilmektedir. Hastalar ameliyat olduktan sonra evlerine veya rehabilitasyon merkezine taburcu edildikten sonra yataktan kalkabilmeleri için fizyoterapist desteği almalıdır. Ameliyattan sonra hastanın eskisi gibi yürüyebilmesi için belli bir süre ayağına yük vermemeli ve bazı egzersiz hareketleri yapması uygun olur. Kendi başınıza yapabileceğiniz egzersiz hareketleri hakkında bilgi alabilmek için diğer yazılarımıza bakabilirsiniz. Kalça kırılması ameliyatından sonra kırığın kaynaması genellikle 6-8 hafta aralığında değişmektedir.
Kalça kırığı olan hastaların %15-30’u bir sene içerisinde hayatını kaybetmektedir. Bu durum, çok yaşlı hastalarda, kontrol edilemeyen başka hastalıkları olanlarda ve kırık öncesi günlük aktivitelerine özen gösterilmesi gereken kişilerde daha fazladır.
Total kalça protezi sonrası komplikasyon oranı düşüktür. Kalça enfeksiyonu gibi ciddi komplikasyonlar hastaların yaklaşık %1’inde görülür1. Kalp krizi veya felç gibi tıbbi komplikasyonlar daha az görülmektedir.
Kalça kırığının hemen anlaşılması oldukça mümkündür. Olay esnasında kemikten gelen sesle kırığın anlaşılması oldukça mümkündür. Ayrıca kırık bölgesinde ciddi bir şekilde şişliğin oluşmasıyla kırık hemen anlaşılır.
Düşme, yaralanma gibi dışarıdan gelen darbe ve travma sonucu kırık oluşmaktadır. Kalça kırılması oldukça ciddi bir hastalıktır. Bu yüzden kırık belirtisi gösteren kişiler vakit kaybetmeden doktora başvurmalıdır.
Kalça Kırığı Neden Olur?
Kalça Kırığının Teşhisi
Kalça Kırılmasının Tipleri
Kalça Kırılmasının Tedavisi
Kalça Kırılması Ameliyatı Sonrası
Sık Sorulan Sorular
Kalça Kırığı Ne Kadar Sürede İyileşir?
Kalça Kemiği Kırılması Tehlikeli Midir?
Kalça Kırığı Ameliyatı Riskli Midir?
Kalça Kırığı Hemen Anlaşılır Mı?
Kalça Kırığı Hemen Anlaşılır Mı?